میناگر عشق: شرح موضوعی مثنوی معنوی

 "میناگر عشق"، یک شرح موضوعی بر مثنوی معنوی از "مولانا جلال الدین محمد بلخی" است که "کریم زمانی"، مولوی شناس برجسته ی ایرانی، آن را تدوین نموده است.
"کریم زمانی" در "میناگر عشق"، تلاش نموده تا تفسیر مثنوی معنوی را از خود آن بیرون بکشد چرا که در مجموعه ی مطالب مثنوی در کنار یکدیگر، وضوحی کلی مشاهده می شود. تنها به این سبب که سرعت انتقال مطالب "مولانا" و نیروی نوآوری و ابتکار او در این مسیر، سبب شده که مثنوی همچون دیگر آثار آن دوره، به شیوه ی رایج باب به باب و فصل به فصل مرتب نشده باشد، شاهد این امر هستیم که در هر قسمت از مثنوی معنوی، سخن از سخن می تراود و نکته ها یکی بعد از دیگری آشکار می شوند. این گذر سریع "مولانا" از حکایتی به حکایت نو و از تمثیلی به تمثیل دیگر، باعث شده مخاطب خود را در هر بخش با انبوهی از نکات رنگارنگ و فرازهای عرفانی، اخلاقی و اجتماعی مواجه ببیند. بارها در طول مثنوی به چشم می خورد که "مولانا" هنوز حکایت اصلی را خاتمه نداده، حکایت دیگری در دل آن شروع می کند و این توالی تو در توی حکایت و روایت بی شمار نکات، آنقدر ادامه می یابد تا "مولانا" جان سخن را ابراز دارد و سپس بر صحبت اصلی خود بازگردد.
همین لایه لایه بودن مطالب مثنوی، دشوار شدن درک آن را سبب شده است؛ بنابراین می توان کتاب "میناگر عشق" را به منزله ی یک تمرین مقدماتی در درک مثنوی معنوی به حساب آورد که با ارائه ی صدها موضوع بنیادی مطرح شده در این اثر، از انسان شناسی، عشق، بهشت و زیبایی شناسی گرفته تا جبر و اختیار، ابلیس، وحی و هستی شناسی، نگاه "مولانا جلال الدین محمد بلخی" را پیرامون این موضوعات تفسیر می کند.