اولین آدم بد

رمان «اولین آدم بد»، نخستین اثر بلند میراندا جولای، نویسنده، فیلم‌ساز و هنرمند مفهومی آمریکایی است که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد. جولای پیش‌تر با مجموعه داستان تحسین‌شده‌اش هیچ‌کس بیشتر از تو به اینجا تعلق ندارد شناخته شده بود، اما در این رمان بلند با نثری عجیب، طنزی تیره و تحلیل روانی عمیق، قلمرو تازه‌ای را برای خود گشود. این اثر با ترکیبی از کمدی سیاه، فانتزی سوررئال و روان‌شناسی عاطفی، روایتی بدیع و ساختارشکنانه از زندگی یک زن تنها در دنیای مدرن ارائه می‌دهد.
داستان حول شخصیت شریل گلیکمن می‌چرخد، زنی منزوی در اواسط دهه چهارم زندگی‌اش که برای یک موسسه غیرانتفاعی فروش ویدیوهای دفاع شخصی زنان کار می‌کند. او که از اضطراب شدید و وسواس‌های فکری و رفتاری رنج می‌برد، جهان خود را با آیین‌های خانگی خاصی سامان می‌دهد؛ از جمله غذا خوردن مستقیم از قابلمه برای پرهیز از ظرف‌شستن. شریل گرفتار فانتزی‌هایی معنوی درباره مردی مسن‌تر به نام فیلیپ است، که او را معشوق خود در زندگی‌های گذشته می‌پندارد، و همچنین خیالاتی درباره نوزادی خیالی به نام کوبلکو باندی دارد که گویی در کالبد نوزادان مختلف تکرار می‌شود. همه چیز زمانی به هم می‌ریزد که کارفرمایانش از او می‌خواهند دختر نوزده‌ساله‌شان، کلی، را موقتا در خانه خود بپذیرد. ورود کلی، دختری بی‌ثبات، پرخاشگر و نامنظم، با ساختار محکم و جهان وسواسی شریل تضاد شدیدی پیدا می‌کند. در ابتدا، این رابطه چیزی شبیه به نبرد قدرت است، اما به تدریج به نوعی صمیمیت عجیب و شبه‌مادرانه بدل می‌شود. شریل، که هم‌زمان با فشارهای بیرونی و اغتشاش درونی درگیر است، هرچه بیشتر به خیال‌پردازی پناه می‌برد و میل، خشونت، شهوانیت، و تجسم بدن در ذهنش رنگ تازه‌ای می‌گیرند. این تخیلات و تجربه‌ها، هرچند ناخوشایند و آشفته، در نهایت به نوعی گشایش احساسی برای او منتهی می‌شوند. مضامین کلیدی رمان شامل انزوا، آیین‌های فردی، میل و توهم، صمیمیت ناهمگون، مادری نامتعارف، و تحولات عاطفی در بستر بحران است. ساختار سفت و سخت زندگی شریل به‌تدریج با مواجهه با کلی فرو می‌ریزد و نویسنده به‌طرزی زیرکانه نشان می‌دهد که گاه فقط از دل هرج‌ومرج و آسیب‌پذیری است که امکان رشد و ارتباطی اصیل به وجود می‌آید. شخصیت شریل نه به عنوان قربانی صرف، بلکه به عنوان نیرویی سازنده و در عین حال مقهور نشان داده می‌شود. کلی نیز با تمام خشونت و بی‌ثباتی‌اش، به نوعی آینه و کاتالیزور برای تحول شریل بدل می‌شود. نثر جولای در این رمان، با لحنی به‌غایت شخصی و گاه نگران‌کننده، ذهن آشفته و در عین حال عمیق راوی را بازتاب می‌دهد. او با لحنی طنزآمیز، خشن و لطیف، موفق می‌شود خواننده را به درون منطق هیجانی‌ای بکشاند که هرچند در ظاهر پوچ یا عجیب به‌نظر می‌رسد، اما از انسجام درونی و احساسی دقیقی برخوردار است. بازخورد منتقدان نسبت به رمان عمدتا مثبت بوده است. نشریاتی چون کریستین ساینس مانیتور و Kirkus Reviews از توانایی جولای در انتقال صدای خاص خود به قالب رمان تمجید کردند و آن را ترکیبی درخشان از طنز، رنج، خیال و صمیمیت دانستند. هرچند برخی از منتقدان همچون گاردین به زیاده‌روی در غرابت نثر اشاره کردند، اما همچنان منطق احساسی و دقت در روایت‌پردازی را ستودند. خوانندگان در پلتفرم‌هایی مانند Goodreads این اثر را «دلخراش، خنده‌دار، عجیب، گیج‌کننده و به‌یادماندنی» توصیف کرده‌اند.
«اولین آدم بد» در نهایت روایتی است درباره رهایی از الگوهای کنترل‌گرایانه، تجربه‌ی صمیمیت در مرزهای ناپایدار، و بازیابی خود در دل نابسامانی‌های احساسی. جولای در این رمان، صدایی متمایز و جسورانه در ادبیات معاصر عرضه می‌کند که خواننده را نه فقط به تفکر، بلکه به درگیری عاطفی عمیق با روایت وا‌می‌دارد.